Wyjątkową okazję do spotkania i rozmowy z krakowską historyk sztuki zajmującą się sztuką polską XIX i XX wieku oraz problemami sztuki sakralnej dr Krystyną Czerni mieli mieszkańcy Górowa Iławeckiego w piątkowe popołudnie 10 maja.

Spotkanie, które miało miejsce w sali konferencyjnej Zespołu Szkół z Ukraińskim Językiem Nauczania, odbywało się pod patronatem Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego Gustawa Marka Brzezina. Jego tematem wiodącym była prezentacja opublikowanej niedawno niezwykle interesującej i cennej nie tylko dla grona specjalistów oraz badaczy polskiej współczesnej sztuki sakralnej pozycji Nowosielski – sztuka sakralna. Podlasie, Warmia i Mazury, Lublin* autorstwa właśnie pani Krystyny Czerni.

Górowo Iławeckie, o czym autorka wspomniała w prelekcji, zajmuje w jej badaniach miejsce szczególne i odwiedza ona miasto z ogromną radością, bowiem instalacja profesora Nowosielskiego w miejscowej greckokatolickiej cerkwi pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego, w jej wspaniałym, gotyckim wnętrzu, jest niezwykle fascynująca i, co ważne, odpowiednio poszanowana. Bez zbędnych dodatków i psujących twórczość artysty uzupełnień (co, niestety, zdarza się w innych miejscach, gdzie pracował profesor ze swoimi uczniami).

Witając szanowną prelegentkę oraz przedstawiając ją zgromadzonym, ks. mitrat Jan Łajkosz odwołał się do tej części twórczości profesora Jerzego Nowosielskiego i jego ikon, które artysta pozostawił w górowskiej cerkwi:

– Profesor dla nas, górowian, jest ważną postacią, między innymi i dlatego, że właśnie on rozsławia nasze miasto. Natomiast dla wspólnoty greckokatolickiej Nowosielski jest w pewnej mierze drogą, która pomaga ludziom wiary podążać za Chrystusem. On poprzez ikony, ikonostas, freski niejako opisuje Boga. Natomiast my, stając przed nimi, poznajemy transcendentny świat. Cieszę się bardzo z dzisiejszego spotkania z autorką książki, bowiem dzięki niemu będziemy mogli pogłębić naszą refleksję nad dziedzictwem profesora, będziemy mogli podążać śladami, jakie pozostawił Nowosielski w Lublinie, na Podlasiu i na Warmii i Mazurach.

 Opowiadając o pracy na książką dr Czerni przedstawiła ciąg realizacji całego zamysłu, jakim jest pełne przedstawienie czytelnikowi, pasjonatowi i badaczowi współczesnej polskiej sztuki sakralnej twórczości niezwykłego artysty, którym był profesor Jerzy Nowosielski.

– Górowo Iławeckie, cerkiew, jest miejscem nadzwyczajnym. Tutaj mamy jedną z najpiękniejszych realizacji Nowosielskiego, najbardziej kompletnych i najlepiej zachowanych, o której bardzo długo nie było nic wiadomo.

To był lipiec, którego nie zapomnę. Jechaliśmy do Górowa Iławeckiego z pewną obawą, ponieważ w przeszłości widzieliśmy już, jak może być sponiewierana sztuka Nowosielskiego. A jednak było to jedno z takich najbardziej mocnych dla badacza przeżyć. Tutaj rzeczywistość przerosła wyobrażenia. Realizacja jest wyjątkowa. I znalazła w gotyckim wnętrzu waszej cerkwi odpowiednie miejsce. Jest także odpowiednio poszanowana.

* Współwydawcami publikacji Nowosielski – sztuka sakralna. Podlasie, Warmia i Mazury, Lublin są: Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie, Samorząd Województwa Podlaskiego oraz Muzeum Podlaskie w Białymstoku.

00000